DREWNIANE CERKWIE PODLASIA

2014/07/02

Wschód województwa podlaskiego, obejmujący okolice miast: Hajnówki, Bielska Podlaskiego, Narewki, Czeremchy, Kleszczel, Siemiatycz, to obszar zamieszkany   w większości przez ludność wyznania prawosławnego.

Nieodzownym uzupełnieniem architektury tych okolic są  urokliwe, drewniane cerkiewki, barwnie wkomponowane w urzekający krajobraz cichej i  sielskiej podlaskiej wsi. Budowane na niewielkich wzniesieniach, obrośnięte starymi drzewami, emanują dobrą energią i urzekają oryginalną, drewnianą konstrukcją. Większość tych cerkwi pochodzi z XIX wieku, wiele z nich wpisanych jest na listę zabytków i wiążą się z nimi miejscowe legendy.

CERKIEW W PUCHŁACH

Najpiękniejszym obiektem w tej okolicy jest pochodząca z początków dwudziestego wieku, a więc stosunkowo "młoda" cerkiew w Puchłach, wsi położonej na szlaku "Krainy Otwartych Okiennic", w pobliżu miejscowości Narew. Cerkiew zbudowana jest w stylu rosyjsko-bizantyjskim, na planie krzyża, pokrywa ją pięć cebulastych kopuł zakończonych charakterystycznym dla prawosławia sześcioramiennym krzyżem  w którego dolnej części występuje poprzeczka, będąca nawiązaniem do ukrzyżowania Chrystusa.




`



CERKIEW WERSTOK

Na skraju  wsi Werstok, położonej w powiecie hajnowskim, znajduje się zabytkowa cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego. To jedna z najpiękniejszych i najbardziej urokliwych cerkwi na Podlasiu, piwerwsze w wzmianki o jej istnieniu datują się na  XVII w.



CERKIEW W PLOSKACH 

Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Ploskach jest otoczona pięknymi, starymi drzewami i położona w cichej uliczce nieopodal przebiegającej przez wieś drogi.



CERKIEW W NARWI

Przejeżdżając przez miejscowość Narew nie sposób nie zauważyć błękitnej cerkwi stojącej przy drodze prowadzącej  z Białegostoku do Hajnówki. Cerkiew pomalowano na niebieski kolor, który w prawosławiu symbolizuje Matkę Boską lub Archanioła Michała, a w potocznym znaczeniu również niebo i duchowość. Narewska cerkiew p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego  słynęła z wielu cennych ikon, które spłonęły w pożarze, jaki w 1990 roku zniszczył wnętrze świątyni.



CERKIEW W ŁOSINCE

W zupełnie innej kolorystyce utrzymana jest cerkiew w Łosince. Pomalowana na błękit kopuła i niebieskie pomniki pod cerkwią wspaniale  kontrastują z niespotykanym beżowo-bladoróżowym kolorem elewacji. Kolor niebieski wpisany jest w prawosławną tradycję i w prawosławną duszę. Świątynia w Łosince jest jedną z najstarszych na tych terenach, została wzniesiona w latach 1882-1886. 






CERKIEW W ORLI 

Cerkiew Św. Michała Archanioła w Orli to świątynia z grupy barokowych cerkwi unickich budowanych na obszarach pomiędzy Bielskiem a Orlą w II połowie XVIII wieku. Odbudowana po pożarze w 1796-1797. Od 1839 r. - prawosławna. Przy świątyni stoi również drewniana dzwonnica z XIX wieku.



CERKIEW W SAKACH

Cmentarna cerkiew Św. Dymitra w Sakach jest położona z dala od głównych dróg, więc niełatwo ją znaleźć, ale naprawdę warto, bo to bardzo urokliwa i oryginalna  XIX wieczna cerkiewka. Obok cerkwi studnia. Bardzo spokojne i urokliwe miejsce.




CERKIEW W MILEJCZYCACH

Pochodząca z 1900 roku cerkiew pod wezwaniem świętej Barbary w Milejczycach do niedawna była pomalowana na niebiesko, jednak ostatnio przeszła gruntowny remont  i zmieniono jej barwę na pierwotną, czyli taką w kolorze drewna. "Przy okazji" wycięto też kilka starych drzew w bezpośrednim sąsiedztwie cerkiewki.
Brązowy kolor świątyń prawosławnych przypisany jest męczennikom. W cerkwi znajduje się pochodząca z okresu unickiego siedemnastowieczna ikona patronki Św. Barbary. Cerkiew Świętej Barbary w Milejczycach przed remontem, otoczona bujnym starodrzewem.



Cerkiew w Milejczycach po remoncie. Stare drzewa w jej otoczeniu już nie szumią  do wtóru cerkiewnym pieśniom.



CERKIEW W ROGACZACH

Drewniana cerkiewka pod wezwaniem Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w przygranicznej wsi Rogacze koło Milejczyc już z daleka przyciąga wzrok swą złoto połyskującą w słońcu kopułą.  Pochodzącą z pierwszej połowy XIX wieku cerkiew  przeniesiono do Rogacz w 1873 roku z miejscowości Dubiny. Wieś Rogacze leży na uboczu, z dala od głównych dróg przy granicy z Białorusią, większość jej mieszkańców  jest wyznania prawosławnego. Na ulicy czy w sklepie wszyscy rozmawiają ze sobą "po swojemu" i jest to tutaj naturalne... Niestety, tak jak większość podlaskich wsi,  Rogacze powoli "umierają". Coraz więcej starych domów stoi pustych,  staruszkowie, ich właściciele powoli odchodzą, a nowi mieszkańcy się nie rodzą, bo większość młodych powyjeżdżała do miast za chlebem. Być może niedługo niebieska cerkiew w Rogaczach  będzie świeciła  pustkami... 







CERKIEW W SZCZYTY-DZIĘCIOŁOWO

W pobliżu wsi Szczyty- Dzięciołowo na wzniesieniu obok cmentarza stoi wiekowa cerkiew, która zrobiła na mnie ogromne wrażenie. Cerkiew zbudowano w 1785 roku na potrzeby parafii unickiej. Wewnątrz znajdują się obrazy autorstwa malarza nadwornego Jana Klemensa  Branickiego- Jana Mirysa.






CERKIEW W KRYNOCZCE

Drewnianą cerkiew p.w. Św. Braci Machabeuszy zbudowano w 1848 roku w Puszczy Białowieskiej, 3 kilometry od Hajnówki, na uroczysku  Miednoje. 
Prawdopodobnie pierwszą cerkiewkę w tym miejscu wznieśli już w XIII wieku mnisi kijowscy, którzy uciekając przed Tatarami, tutaj w Puszczy nad źródełkiem założyli swoje pustelnie i zaczęli wśród ludności szerzyć wiarę prawosławną.
Do cerkwi prowadzi piaszczysta droga, wokół rośnie dużo wiekowych, majestatycznych dębów, po kilku z nich, które zapewne niedawno wycięto pozostały olbrzymie pnie, wilgotna, trochę mroczna Puszcza otacza świątynię, a wokół unosi się atmosfera tajemniczości.
Odrobinę dalej, pomiędzy drzewami niebieści się mała kapliczka, przy której stoi studzienka zadaszona przestrzenną, modrzewiową wiatą. To Krynoczka, źródło  słynące z wody o leczniczych, cudownych właściwościach.
Od kilkuset lat kultowe miejsce prawosławia. Ale stary dąb, gdy spoczęłam pod nim kontemplując niezwykłą aurę tego miejsca, wyszumiał mi jeszcze inną, wcześniejszą, puszczańską  historię ... 




 

CERKIEW  W JUSZKOWYM GRODZIE

 

Drewniana cerkiew prawosławna p.w. Najświętszej Marii Panny z 1912 r. w Juszkowym Grodzie. Została zbudowana na planie krzyża, ramiona boczne zamknięte prostokątnie. Prezbiterium mniejsze od nawy, zamknięte prostokątnie z dwoma bocznymi zakrystiami. Kruchta od frontu nawy z nadbudowaną dzwonnicą w górnej części ośmioboczną. Wejście do cerkwi poprzedzone gankiem.  Dachy pokryte blachą z dwoma wieżyczkami z baniastymi hełmami. 


 

CERKIEW W MICHALOWIE

Cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Michałowie zwraca uwagę górującym nad wsią położeniem na niewielkim wzniesieniu oraz pięcioma kopułami i wysoką na ponad 30 metrów dzwonnicą.



CERKIEW W ZUBACZACH 

Obecną cerkiew p.w. Opieki Matki Bożej wzniesiono w 1895 roku po pożarze starej, a poświęcono 1 października 1896 r.  Kapitalny remont cerkwi pod wezw. Opieki Matki Bożej przeprowadzono w 1984 roku. Obok cerkwi znajduje się oddzielnie stojąca dzwonnica oraz żelazna płyta na grobie duchownego cerkwi, o. Jana Makowielskiego (1772-1856). Cerkiew  w Zubaczach nawiązuje architekturą do drewnianego  budownictwa ludowego.



CERKIEW W ANUSINIE

Skromna, zadbana cerkiewka p.w. św. Kosmy i Damiana z początku XX wieku w Anusinie (gmina Nurzec Stacja).



CERKIEW W KOTERCE

Na koniec perełka. Cerkiew na uroczysku...
Niecodzienne położenie cerkwi Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Koterce nie ma sobie równych! Na końcu drogi, przy samiutkiej granicy z Białorusią i z dala od jakichkolwiek zabudowań, pośród lasu i w dodatku na bagiennym terenie. To miejsce ma w sobie urok odosobnienia i posmak tajemnicy. I ta niezwykła cisza i spokój dookoła...

Przy cerkwi stoi studnia , a woda w niej, według miejscowych podań, posiada lecznicze i uzdrawiające właściwości.








9 komentarzy :

  1. Wspaniałe cerkwie - bogato zdobione, w niesamowitym niebieskim kolorze. Bardzo interesujący i bogaty w informacje post. Warto było tu zajrzeć. Pozdrawiam :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Piękne kolorowe cerkwie .Można nacieszyć oczy .Zaczęłam zwiedzać Podlasie ,są to niedocenione przez polaków piękne dziewicze tereny.Polecam.

    OdpowiedzUsuń
  3. Cerkwie są niesamowite, mają taki swój mistyczny klimat który zawsze zachwyca! Piękne!

    OdpowiedzUsuń
  4. Świetny wpis. Zainspirowałaś mnie do odwiedzenia tej części Podlasia...

    OdpowiedzUsuń
  5. Wstyd się przyznać, ale nigdy nie byłam na Podlasiu. No może raz, w Augustowie, jakieś 20 lat temu. Ale byłam wtedy dzieckiem więc się nie liczy :) Cerkwie przepiękne. Bardzo mnie urzekły. Szczególnie te niebieskie. Zachęciłaś mnie do odwiedzin tych stron.

    OdpowiedzUsuń
  6. Piękne zdjęcia i opisy, dziękuję za tę podróż! :)

    OdpowiedzUsuń
  7. Dziękuję za piękną wycieczkę i przekazanie fantastycznrgo klimatu tych miejsc! :)

    OdpowiedzUsuń
  8. Od 30 lat wakacje spędzam na Podlasiu. Niektóre parę cerkwi widziałem ale nie miałem pojęcia że jest ich tyle. Przepiękne.Dzięki za informację gdzie ich szukać.

    OdpowiedzUsuń
  9. Boże jaka cudowna architektura. Nie mogę się napatrzeć. Muszę je kiedyś zobaczyć.

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za wizytę na moim blogu. Ucieszę się, jeśli pozostawisz po sobie komentarz. ;)